.png)
Macierz progresywna Kruka to jeden z najczęściej stosowanych testów IQ. Zbadamy trzy różne typy, ich historię i ulepszenia, przeanalizujemy przykłady pytań, a na koniec omówimy ich zalety i wady. W mniej niż dziesięć minut zyskasz bardzo dobry obraz profilu tego typu testu.
Wprowadzenie do testów Ravena
Chociaż ogólnie rozumiane jako jeden test, Macierze Ravena są w rzeczywistości trzema różnymi testami z tymi samymi rodzajami pytań. Pierwszy to Kolorowe Macierze Postępowe (CPM) dla dzieci w wieku od pięciu do jedenastu lat. Drugi to Standardowe Macierze Postępowe (SPM) od jedenastu do końca dorosłości. A trzeci to Zaawansowane Macierze Postępowe (APM), które -jak sama nazwa wskazuje- mają bardziej zaawansowane i złożone macierze i są przeznaczone dla osób o wysokiej inteligencji.
Wszystkie testy składają się z zestawu pytań. W każdym pytaniu znajdziesz macierz, w której elementy podążają za jednym lub kilkoma wzorcami. Jedna z części macierzy jest brakująca i musi zostać uzupełniona, wybierając spośród przedstawionych alternatyw - gdzie tylko jedna jest najlepiej dopasowana.
Na przykład, APM zawiera 36 pytań w formie matryc, a każde z nich oferuje osiem alternatyw. Zazwyczaj ma limit czasowy wynoszący 40 minut, ale są też wersje bez limitu. Pierwsza bardziej mierzy spektrum zdolności (bez limitu), podczas gdy późniejsze wersje koncentrują się na wydajności i efektywności intelektualnej (z limitem).
Z każdą nową pytaniem trudność rośnie, wymagając „bardziej złożonych rodzajów rozumowania”, aż osoba osiągnie próg, gdzie każda nowa matryca jest po prostu zbyt trudna do rozwiązania.
Chociaż CPM to kolorowa wersja dla dzieci, kolory w rzeczywistości nie mają żadnego znaczenia, ponieważ nie pomagają w rozwiązywaniu problemów, a ich jedynym celem jest utrzymanie wysokiej motywacji podczas wykonywania zadania. Testy oparte na kolorach są również stosowane u osób starszych i z niepełnosprawnościami.
Narodziny testów IQ Matrices
W 1938 roku psycholog J. Raven stworzył pierwszą wersję testu, wersję standardową. Jako młody psycholog pomagał swojemu mistrzowi, prof. Penrose'owi, w poszukiwaniu genów inteligencji. Złożoność ówczesnych testów utrudniała przeprowadzenie badań, co skłoniło Ravena do wynalezienia nowego testu jako metody szybkiej, łatwej i ekonomicznej oceny inteligencji.
Wersja dla dzieci (CPM) oraz ta dla osób o wysokiej inteligencji (APM) zostały opracowane później, a ich publikacja miała miejsce w 1947 roku. W tym roku test został również skrócony z 48 do 36 pytań, ponieważ stwierdzono, że wiele pytań nie pomaga w różnicowaniu IQ. Później pojawiło się kilka rewizji, które poprawiły ważność i wprowadziły nowe pytania.
W opinii Ravena testy miały na celu pomiar „zdolności do tworzenia porównań, rozumowania przez analogię oraz rozwijania logicznej metody myślenia, niezależnie od wcześniej nabytej wiedzy”. Jak widzieliśmy u innych twórców testów, takich jak Cattell, Raven również starał się stworzyć test wolny od wpływów edukacyjnych i kulturowych.
Jednak możemy być kuszeni, by reinterpretować przeszłość z naszą obecną wiedzą, ponieważ w rzeczywistości nigdy nie sądził, że test mierzy ogólną inteligencję, lecz że każdy problem testuje konkretny system myślenia.
W swojej definicji inteligencja była zdolnością do działania w każdej sytuacji z (i) niezbędnym przypomnieniem informacji oraz (ii) tworzeniem porównań i rozumowaniem przez analogię. Dlatego możemy powiedzieć, że Raven postrzegał inteligencję jako składającą się z dwóch komponentów. I dlatego mierzył inteligencję, stosując oprócz macierzy, Test Słownictwa Mill Hill. Dopiero później wysoka korelacja między ogólnym wynikiem inteligencji a testem macierzy potwierdziła użycie tylko jednego z tych testów jako wystarczającego predyktora.
Pytania z Matryc
Każde pytanie to zawsze prostokąt 3x3 z dziewięcioma komórkami (czasami 2x2 w łatwiejszych wersjach). W każdej komórce znajduje się jeden lub więcej elementów (takich jak okręgi, trójkąty, strzałki,...) a w prawym dolnym rogu komórka jest pusta. Aby wypełnić pustą komórkę, uczestnik musi wybrać spośród ośmiu możliwych odpowiedzi.
Na podstawie relacji między różnymi elementami w każdej komórce oraz z elementami innych komórek, osoba musi wydedukować lub wywnioskować, jakie zasady i relacje istnieją, a tym samym, która odpowiedź najlepiej wypełnia matrycę. Poprawna odpowiedź jest jednoznaczna, ponieważ zawsze istnieje tylko jedna jednoznaczna relacja (lub grupa relacji), która prowadzi do tylko jednej możliwej odpowiedzi.
Zobaczmy dwa podstawowe przykłady, zanim przejdziemy do najczęstszych typów wymaganych rozumowań. Oto pierwsza matryca:
Jak widać, każdy wiersz ma ten sam typ elementu. Pierwszy wiersz to same okręgi, drugi wiersz to same trójkąty, a ostatni wiersz ma dwa prostokąty. Alternatywy odpowiedzi do wyboru to
.png)
Wymagane rozumowanie: Ostatnia pusta komórka musi być więc tego samego typu co pozostałe dwie w wierszu, które są prostokątami pustymi z jakiegokolwiek koloru. To pozostawia A jako jedyną możliwą opcję. Wybór B byłby błędem, ponieważ żadna inna figura nie jest wypełniona kolorem. Poniżej możesz zobaczyć, jak wyglądałaby pełna macierz z poprawną odpowiedzią. Pełna macierz będzie:
.png)
Teraz zobaczmy drugi przykład, nieco bardziej złożony.
Tym razem widzimy, że każda linia ma ten sam typ elementu. Ale także, z każdą kolumną bardziej na prawo, figura staje się coraz bardziej kolorowa w środku.
Alternatywy, z których musimy wybierać, są następujące:
Wymagana logika: Matryca wydaje się łączyć dwie zasady. Pierwsza to utrzymanie tego samego typu figury w każdym wierszu. Druga to zaciemnianie wnętrza figury w każdej kolumnie, coraz bardziej w prawo. Oznacza to, że powinniśmy wybrać B, ponieważ jest prostokątem jak figury w wierszu, ale także jest ciemniejsza od pozostałych dwóch, które już pojawiły się w kolumnach po lewej z jaśniejszym wypełnieniem. Zobaczmy rozwiązanie:
Rodzaje wymaganego rozumowania
Jak już powiedzieliśmy, na poziomie abstrakcyjnym test mierzy zdolność do przeprowadzania zarówno rozumowania dedukcyjnego, jak i indukcyjnego. Niektóre konkretne przykłady rozumowania, które są niezbędne, to:
- Rozróżnianie podobieństw i różnic w figurach oraz zrozumienie, jak wpływają na każdą komórkę.
- Ocena orientacji w polu percepcyjnym figury w odniesieniu do niej i innych figur.
- Postrzeganie, jak figury mogą tworzyć całość
- Analizowanie części figur i rozróżnianie, które elementy mają znaczenie w każdym przypadku.
- Porównywanie analogowych zmian w każdej części macierzy
Nie możemy ujawniać zbyt wielu konkretnych wzorców i zasad, które wykorzystują testy, aby nie naruszyć ich integralności. Możemy jednak wspomnieć o kilku podstawowych zasadach, które często pojawiają się w zadaniach jako przykład:
- Koherencja: typowe dla dziecięcych pytań, w których historia ma sens tylko z jednym elementem.
- Elementy identyczne: gdy komponent powinien pozostać taki sam, jak w przykładzie, który widzieliśmy powyżej.
- Wzór ciągły: osoba musi znaleźć, jaki wzór jest stosowany w kolumnach lub wierszach (np. figury obracają się w prawo w każdej kolumnie itp.)
- Zastosowanie operacji matematycznej: jak wtedy, gdy każda kolumna ma podwójną liczbę elementów.
- Relacje i kombinacje: na przykład, gdy elementy różnych komórek łączą się, tworząc bardziej złożony obiekt.
Dość często rozwiązanie podane do problemu jest poprawne, ale rozumowanie jest błędne. Może odpowiedź była właściwa, ale bardzo prawdopodobne, że następne pytanie nie zostanie rozwiązane poprawnie. A więc, teraz gdy mowa o błędach, jakie są najczęstsze pomyłki podczas testu? Dwie powszechne pomyłki to:
- Niepełne korelacje: gdy osoba nie odkrywa wszystkich zasad i wzorców, które są obecne w macierzy. Częste w złożonych pytaniach.
- Zbieżność pomysłów: kiedy nieistotne szczegóły powinny zostać zignorowane, ale tak się nie stało. Np. użycie wzoru rozmiarów, gdy powinno to zostać pominięte, ponieważ tylko dwa elementy były dotknięte.
Kiedy powinny być używane?
Testy Kruka są stosowane w edukacji, badaniach eksperymentalnych i klinicznych. Ich użycie powinno być jednak ograniczone do decyzji lub kontekstów, w których wysoka precyzja nie jest konieczna, a prosty i opłacalny test jest wymagany. Na przykład, test ten jest dość powszechny w badaniach psychologicznych, gdy dokładny wynik IQ nie jest głównym celem badania. Nie jest jednak stosowany w rozszerzonych ocenach klinicznych, gdzie ważne decyzje mogą wpłynąć na życie osoby.
W zależności od wieku, powinieneś użyć wersji dla dzieci (CPM) lub wersji dla dorosłych (SPM lub APM). Typowe jest stosowanie tego w kontekście edukacji, aby uzyskać podstawową prognozę inteligencji dziecka. Wersja Matryc Zaawansowanych (APM) jest na przykład szeroko stosowana w szkolnictwie wyższym.
Ważność i rzetelność
Czy test jest solidny? Dwa ważne aspekty testu to jego ważność i rzetelność. Rzetelność oznacza, czy test ma błędy pomiarowe, innymi słowy, „czy powtarzając test, uzyskasz ten sam wynik?”. A ważność mówi nam, czy naprawdę mierzymy inteligencję. Czy wynik testu koreluje z dobrymi wynikami w nauce? Lepszy wynik testu oznacza większe szanse na udaną karierę?
W tym kontekście testy Ravena mają dość dobre wskaźniki rzetelności, które mieszczą się w przedziale od 80% do 90%, więc błędy pomiarowe są małe. Jeśli chodzi o ważność, bardzo powszechnym sposobem ustalania, czy test jest ważny, jest porównanie jego wyników z bardziej uznawanym testem. Cóż, w porównaniu z bardziej zaawansowaną skalą Wechslera, korelacje są całkiem dobre, wynoszą około 55% do 70%. Ale nie wystarczająco dobre, aby używać testów do dowolnych celów, jak już wcześniej wspomnieliśmy.
Skrócone wersje
Ponieważ test trwa 40 minut, co może być zbyt długie w niektórych okolicznościach, eksperci stworzyli kilka skróconych wersji, które są krótsze i szybsze do wykonania.
Jednym z podejść (Arthur i Day, 1994) było stworzenie testu składającego się tylko z 12 pytań w 12 minutach (zamiast 36, czyli 33% oryginalnego testu) poprzez wybór tylko tych pytań, w których występuje rzeczywisty skok trudności.
Jednak niektórzy psychologowie skrytykowali to podejście, ponieważ rozwiązanie trudniejszych pytań zazwyczaj opiera się na rozwiązaniu łatwiejszych wzorców z wcześniejszych pytań. Dlatego pojawiła się nowa wersja, w której uczestnicy otrzymują oryginalny zestaw pytań z limitem czasowym 20 minut i inną skalą punktową.
Obie opcje okazały się dobrze przewidywać IQ -choć oczywiście nie tak dobrze jak oryginalna wersja-
Mocne i słabe strony
Ze względu na swoje zalety, jest bardzo łatwy do przeprowadzenia i dość szybki w realizacji. Umożliwia to testowanie dużych grup bez ogromnych i kosztownych wysiłków, co było powodem, dla którego został stworzony przez Ravena. Ponadto, ponieważ test ma bardzo mało instrukcji i jest całkowicie niewerbalny, pozwala na porównanie ludzi bez uprzedzeń związanych z różnymi środowiskami i poziomami wykształcenia.
Z negatywnego punktu widzenia, największą słabością jest to, że koncentruje się na inteligencji płynnej, nie oceniając wielu innych zdolności poznawczych. Prawda, że rozumowanie i indukcja bez wcześniejszej wiedzy to najbardziej predykcyjna zdolność, ale nie jest to całościowe. To wyjaśnia, dlaczego skala Wechslera wygrywa pod względem ważności i jest stosowana do dokładniejszych prognoz, ponieważ jest to dłuższa i bardziej globalna bateria.
Inną słabością jest to, że mimo bycia sprawiedliwym kulturowo, różnice w wynikach między krajami są na tyle silne, że zasługują na stworzenie lokalnych skal do porównań. To częściowo stawia hipotezę sprawiedliwości kulturowej pod znakiem zapytania. Wydaje się, że czynniki społeczno-ekonomiczne mają związek z wyższym rozwojem poznawczym, być może poprzez dobrą dietę i lepsze zdrowie. Istnieją również różnice między obywatelami wiejskimi a miejskimi, szczególnie w krajach z ogromnymi różnicami między nimi, jak w Afryce.
Podsumowanie
Jak widzieliśmy, test IQ Ravena jest potężnym narzędziem w arsenale każdego testera inteligencji. Jest szybki w dostarczeniu, niedrogi i łatwy w przeprowadzeniu. Jednak jego zastosowanie jest ograniczone do przypadków, w których wymagane są jedynie przybliżone prognozy. Ponieważ testuje tylko jeden czynnik inteligencji, inteligencję płynną, nawet jeśli jest silnie skorelowany z inteligencją, pozostaje dość ograniczoną oceną zdolności danej osoby.
.png)
